टमाटो (टोमॅटो)- एक स्वादिष्ट आणि आरोग्यदायी भाजी (Tomato- a delicious and healthy vegetable)
टोमॅटो ही भारतात सर्वत्र आढळणारी आणि सर्वाधिक वापरली जाणारी भाजी आहे. ती बहुतेक सर्व पदार्थांमध्ये चव चांगली करण्यासाठी वापरली जाते. पण तुम्हाला माहीत आहे का, टोमॅटो ही खरोखर भाजी नसून एक फळ आहे!
टोमॅटो चा रंग लाल, हिरवा आणि पिवळा असा विविध रंगांमध्ये आढळतो. त्याचा आकार गोल, अंडाकृती आणि लांबट असा असू शकतो. टमाटोची चव आंबट-गोड असते.
टोमॅटो मध्ये असलेले पोषक तत्व (Nutrients in tomatoes)
टोमॅटो पौष्टिक आहे का ?
होय, टोमॅटो हे निश्चितच पौष्टिक आहे.
यात अनेक जीवनसत्त्वे आणि खनिजे असतात जी आपल्या आरोग्यासाठी फायदेशीर आहेत. टमाटोमध्ये असलेले काही महत्वाचे पोषक तत्व खालीलप्रमाणे आहेत-
जीवनसत्त्वे–
- जीवनसत्त्व ए– डोळ्यांच्या आरोग्यासाठी महत्वाचे, रोगप्रतिकारशक्ती मजबूत करते.
- जीवनसत्त्व सी– रोगप्रतिकारशक्ती मजबूत करते, त्वचेसाठी फायदेशीर.
- जीवनसत्त्व K– रक्ताच्या गुठळ्या बनण्यासाठी आवश्यक.
- जीवनसत्त्व B6– मेंदू आणि नसा कार्यक्षमतेसाठी आवश्यक.
खनिजे–
- पोटॅशियम– रक्तदाब नियंत्रित करण्यास मदत करते.
- मॅग्नेशियम– हृदयाच्या आरोग्यासाठी फायदेशीर.
- फॉस्फरस– हाडे आणि दात मजबूत करते.
- लोह– रक्तातील हिमोग्लोबिन वाढवण्यास मदत करते.
इतर पोषक तत्व–
- लायकोपीन– एक शक्तिशाली अँटिऑक्सिडेंट जे कर्करोग आणि हृदयरोगापासून बचाव करते.
- फायबर– पचनक्रिया सुधारण्यास मदत करते.
- क्लोरोफिल– रक्तातील हिमोग्लोबिन वाढवण्यास मदत करते.
टोमॅटोमध्ये कॅलरीज आणि चरबी कमी प्रमाणात असते.
टोमॅटो चे विविध प्रकार (Different types of tomatoes)
टोमॅटो ही एक लोकप्रिय भाजी असून ती विविध आकार, रंग आणि चवीमध्ये उपलब्ध आहे. भारतात सर्वसाधारणपणे लाल टोमॅटो आढळतात पण इतरही अनेक प्रकार उपलब्ध आहेत. चला तर जाणून घेऊया टोमॅटो च्या काही प्रमुख प्रकारांबद्दल-
गोल टोमॅटो (Round Tomato)– हे सर्वात जास्त आढळणारे आणि वापरले जाणारे टोमॅटो आहेत. हे मध्यम आकाराचे, गुळगुळीत आणि चमकदार लाल रंगाचे असतात. यांची चव थोडी गोड आणि आम्लयुक्त असते. सलाद, भाजी, सूप आणि सॉस बनवण्यासाठी हे टमाटो उत्तम आहेत.
वेन (Vine) टोमॅटो– हे लांबट आणि गुच्छामध्ये येणारे टोमॅटो असतात. हे साधारणपणे लाल किंवा चेरीसारखे लहान असतात. यांची चव गोड आणि थोडी तिखट असते. वेल टोमॅटो सलाद आणि सजावटीसाठी वापरले जातात.
चेरी टोमॅटो (Cherry Tomato)– हे लहान, गोल आणि चेरीसारखे दिसणारे टोमॅटो असतात. हे वेगवेगळ्या रंगांमध्ये जसे लाल, पिवळा, आणि हिरवा उपलब्ध असतात. यांची चव गोड असते. सलाद, स्नॅक्स आणि सजावटीसाठी चेरी टोमॅटो उत्तम आहेत.
प्लम टोमॅटो (Plum Tomato)– हे मध्यम आकाराचे, अंडाकृती आणि जाडजू असलेले टोमॅटो असतात. हे लाल रंगाचे असून त्यांची चव थोडी आम्लयुक्त असते. प्लम टोमॅटो सॉस, केचप आणि प्युरी बनवण्यासाठी उत्तम आहेत.
बीफस्टीक टोमॅटो (Beefsteak Tomato)– हे खूप मोठे, चपटे आणि गुलाबी रंगाचे टोमॅटो असतात. हे सर्वात मोठ्या प्रकारांपैकी एक आहे. यांची चव गोड आणि मांसल असते. बीफस्टीक टमाटो सॅन्डविच, बर्गर आणि सलाद बनवण्यासाठी वापरले जातात.
हेरलूम टोमॅटो (Heirloom Tomato)– हे जुने आणि पारंपारिक प्रकारचे टोमॅटो असून विविध आकार, रंग आणि चवीमध्ये येतात. हे लाल, गुलाबी, हिरवा, जांभळा आणि तिकट्टा रंगांमध्ये आढळतात. हेरलूम टोमॅटो चवीला चांगले असतात पण त्यांचे उत्पादन कमी असते.
हिरवे टोमॅटो (Green Tomato)– हे पिकण्यापूर्वीचे टोमॅटो असतात. हे कच्चे असतात आणि थोडे तिखट असतात. चटण्या आणि लोणचे बनवण्यासाठी हिरवे टोमॅटो वापरले जातात.
टोमॅटोचे फायदे (Benefits of tomatoes)
टोमॅटो खाण्या चे काय फायदे आहेत ?
- टोमॅटो रोगप्रतिकारशक्ती मजबूत करते.
- टोमॅटो त्वचेच्या आरोग्यासाठी फायदेशीर आहे.
- टोमॅटो डोळ्यांच्या आरोग्यासाठी चांगले आहे.
- टोमॅटो हाडांच्या आरोग्यासाठी आवश्यक आहे.
- टोमॅटो रक्तदाब नियंत्रित करण्यास मदत करते.
- टोमॅटो पचनक्रिया सुधारण्यास मदत करते.
- टोमॅटो कर्करोग आणि हृदयरोगाचा धोका कमी करण्यास मदत करते.
आंब्याच्या झाडाची माहिती मराठी
कोरफड-माहिती,फायदे,तोटे आणि सावधगिरी
टोमॅटो चा वापर (Use of tomatoes)
टोमॅटो चा उपयोग कच्चा किंवा शिजवून अनेक प्रकारे करता येतो.
- कच्चा टोमॅटो– सलाद, सँडविच, आणि स्नॅक्समध्ये वापरता येतो.
- शिजवलेला टोमॅटो– भाजी, सूप, आणि चटणीमध्ये वापरता येतो.
- टोमॅटो सॉस– पिझ्झा, पास्ता, आणि इतर पदार्थांमध्ये वापरता येतो.
- टोमॅटो प्युरी– सूप आणि इतर पदार्थांमध्ये चव आणि रंग देण्यासाठी वापरता येतो.
टोमॅटो निवडण्यासाठी टिपा–
- टोमॅटो निवडताना, ते ताजे असल्याची खात्री करा.
- टोमॅटो लाल आणि मऊ असावेत.
- टोमॅटोवर कोणतेही डाग किंवा ठिपके नसावेत.
टोमॅटो साठवण्याचे टिप्स–
- टोमॅटो निवडताना, ते लाल आणि घट्ट असल्याची खात्री करा.
- टोमॅटो थंड आणि कोरड्या ठिकाणी ठेवा.
- टोमॅटो कापल्यानंतर लगेच वापरा, नाहीतर ते लवकर खराब होऊ शकतात.
टमाटो हे एक पौष्टिक आणि स्वादिष्ट भाजी आहे आणि आपल्या आहारात नियमितपणे समाविष्ट करणे फायदेशीर आहे.
टोमॅटो लागवडी ची माहिती हवी असल्यास आपण विकासपीडिया इथे भेट देऊ शकतात .