नवीन रंग: ‘ओलो’
रंगांच्या दुनियेत क्रांती! शास्त्रज्ञांनी उलगडले ‘ओलो’ चे रहस्य
यापूर्वी कधीही न पाहिलेला एक नवीन रंग अमेरिकेतील शास्त्रज्ञांच्या एका गटाने शोधला आहे. या रंगाला ‘ओलो’ (Olo) असे नाव देण्यात आले आहे आणि तो अत्यंत तेजस्वी निळसर-हिरवा (blue-green) रंगाचा आहे. विशेष बाब म्हणजे हा रंग नैसर्गिकरित्या दिसत नाही, तो केवळ प्रयोगशाळेत विशिष्ट लेझर तंत्रज्ञानाचा वापर करून मानवी डोळ्यांना दाखवता आला आहे.
शोधाची प्रक्रिया
- शास्त्रज्ञांनी ‘ओझ’ (Oz) नावाचे एक विशेष उपकरण तयार केले. यात लेझर, आरसे आणि इतर ऑप्टिकल घटकांचा समावेश आहे.
- या उपकरणाच्या मदतीने, संशोधकांनी मानवी डोळ्यांतील फक्त ‘एम-कोन’ (M-cones) नावाच्या रंग ओळखणाऱ्या पेशींना उत्तेजित केले. साधारणपणे, या पेशी इतर कोन पेशींसोबत एकत्रितपणे काम करतात आणि त्यामुळे रंग मिसळून दिसतात.
- केवळ एम-कोनला उत्तेजित केल्यामुळे, मेंदूला एक असा रंग सिग्नल मिळाला जो सामान्यतः मिळत नाही.
- या प्रयोगात सहभागी झालेल्या पाच लोकांनी या नवीन रंगाचे वर्णन ‘अविश्वसनीयपणे तेजस्वी’ (incredibly saturated) असे केले. हा रंग नैसर्गिक जगात दिसणाऱ्या कोणत्याही रंगापेक्षा जास्त तीव्र आहे असे एका शास्त्रज्ञाचे मत आहे
‘ओलो’ नाव का?
या रंगाला ‘ओलो’ हे नाव देण्यामागे एक खास कारण आहे. डोळ्यातील तीन प्रकारच्या कोन पेशींना एल (L), एम (M) आणि एस (S) असे म्हणतात. ‘ओलो’ हे बायनरी कोडमधील ‘010’ दर्शवते, म्हणजेच या रंगाच्या अनुभवासाठी फक्त एम-कोन सक्रिय होता.
हेलेन केलर: अंधारातून उजेडाकडे जाणारी एक प्रेरणादायी जीवनगाथा
अफिलिएट मार्केटिंग संपूर्ण माहिती मराठी
फॅशन डिझायनिंग कोर्स संपूर्ण माहिती मराठी
स्पर्धा परीक्षा म्हणजे काय?/ Competitive Exam Complete Information
हा रंग आपण कधी पाहू शकतो?
शास्त्रज्ञांनी स्पष्ट केले आहे की हा रंग सध्या स्मार्टफोन किंवा टीव्ही स्क्रीनवर दिसणे शक्य नाही. ‘ओझ’ हे तंत्रज्ञान अत्यंत specialized लेझर आणि ऑप्टिक्सवर आधारित आहे, जे सामान्य उपकरणांमध्ये वापरले जात नाही. त्यामुळे, सध्या तरी हा ‘ओलो’ रंग केवळ त्या पाच भाग्यवान लोकांनाच अनुभवता आला आहे.
इतर शास्त्रज्ञांची प्रतिक्रिया:
काही दृष्टीशास्त्रज्ञांनी या शोधाला ‘तांत्रिक कौशल्य’ (technological feat) म्हटले आहे, परंतु ‘ओलो’ खऱ्या अर्थाने नवीन रंग आहे की नाही याबद्दल शंका व्यक्त केली आहे. त्यांच्या मते, हा जास्त तीव्र असलेला हिरवा रंग आहे, जो केवळ विशिष्ट परिस्थितीतच दिसू शकतो.
सारांश:
- शास्त्रज्ञांनी ‘ओलो’ नावाचा एक नवीन, अत्यंत तेजस्वी निळसर-हिरवा रंग शोधला आहे.
- हा रंग पाहण्यासाठी विशेष लेझर तंत्रज्ञानाचा वापर करावा लागतो.
- ‘ओलो’ हे नाव डोळ्यातील फक्त एम-कोन सक्रिय झाल्यामुळे देण्यात आले आहे.
- सध्या हा रंग सामान्य उपकरणांवर दिसणे शक्य नाही.
- काही शास्त्रज्ञांनी या शोधाच्या नवीनतेबद्दल मतभेद दर्शवले आहेत.