स्वच्छता निरीक्षक (Sanitary Inspector)
स्वच्छता निरीक्षक हा सार्वजनिक आरोग्य क्षेत्रातील एक महत्वाचा पद आहे. ते गावांमध्ये किंवा शहरांमध्ये स्वच्छता आणि आरोग्य राखण्यासाठी जबाबदार असतात. स्वच्छता निरीक्षक बनण्यासाठी तुम्हाला संबंधित पदवी किंवा डिप्लोमा कोर्स पूर्ण करावा लागतो.
स्वच्छता निरीक्षक अभ्यासक्रम तपशील(Sanitation Inspector Course details)
स्वच्छता निरीक्षक बनण्यासाठी तुम्हाला संबंधित डिप्लोमा कोर्स पूर्ण करावा लागतो. हा कोर्स तुम्हाला सार्वजनिक आरोग्य आणि स्वच्छता राखण्यासाठी आवश्यक ज्ञान आणि कौशल्ये प्रदान करतो.
स्वच्छता निरीक्षक पात्रता निकष (Sanitation Inspector Eligibility Criteria)
- शैक्षणिक पात्रता (Educational Requirement)–
- या अभ्यासक्रमासाठी अर्ज करण्यासाठी विज्ञान शाखेत बारावी (10+2 with Science) उत्तीर्ण असणे आवश्यक आहे.
- अवधी (Duration of Course)–
- या अभ्यासक्रमाची अवधी एक शैक्षणिक वर्ष (One Academic Year) आहे.
- वयोमर्यादा (Age Limit)- 18 ते 30 वर्षे. (सरकाराच्या नियमानुसार अनुसूचित जाती/जमाती उमेदवारांसाठी वयोमर्यादेत सवलत)
स्वच्छता निरीक्षक अभ्यासक्रम (Sanitation Inspector Course)
- अभ्यासक्रम (Syllabus)– स्वच्छता निरीक्षक अभ्यासक्रमात खालील विषयांचा समावेश असतो-
- सार्वजनिक आरोग्य (Public Health)
- पर्यावरण स्वच्छता (Environmental Sanitation)
- संसर्गजन्य रोग (Communicable Diseases)
- अन्न सुरक्षा (Food Safety)
- पाण्याची गुणवत्ता (Water Quality)
- कचरा व्यवस्थापन (Waste Management)
- कायदे आणि नियम (Laws & Regulations)
- संशोधन पद्धती (Research Methodology)
स्वच्छता निरीक्षक अभ्यासक्रमाचे फायदे (Benefits of Sanitary Inspector Course)
- सार्वजनिक आरोग्य क्षेत्रात यशस्वी कारकीर्द (Successful Career in Public Health)
- सरकारी आणि खाजगी क्षेत्रात रोजगार संधी (Employment Opportunities in Government & Private Sector)
- चांगले वेतन (Good Salary)
- समाजसेवेची संधी (Opportunity for Social Service)
स्वच्छता निरीक्षक अभ्यासक्रमाचे उद्दिष्ट (Objectives of Sanitation Inspector Course)
स्वच्छता निरीक्षक अभ्यासक्रमाचे उद्दिष्ट खालीलप्रमाणे आहेत-
- आरोग्य आणि स्वच्छता विभागांमध्ये काम करण्यास इच्छुक उमेदवारांना तांत्रिक आणि प्रत्यक्ष प्रशिक्षण प्रदान करणे.
- हे प्रशिक्षण खालील संस्थांमध्ये उपयुक्त ठरते-
- नगरपालिका (Municipal bodies)
- जिल्हा परिषद (District Councils)
- रेल्वे (Railways)
- पाच तारांकित हॉटेल्स (Five-Star Hotels)
- अन्न आणि औषध प्रशासन (Food and Drugs Administration)
- विमानतळ (Airports)
- इतर संस्थांमधील संबंधित सेवा (Similar services in other organizations)
- आरोग्य आणि स्वच्छता समस्यांशी जसे की प्रतिबंधात्मक आरोग्य, कुटुंब कल्याण, पर्यावरणाची परिस्थिती इत्यादींशी निपटण्यासाठी प्रशिक्षण देणे.
स्वच्छता निरीक्षक म्हणून प्रशिक्षित लोकांना सार्वजनिक आरोग्य आणि स्वच्छतेचे व्यवस्थापन करण्याची जबाबदारी असते.
ते रुग्णालये, हॉटेल्स आणि प्रदूषण नियंत्रण प्राधिकरण, अन्न आणि पाण्याची सुरक्षा आणि प्रवास (विमानतळ, बंदरे आणि रेल्वे) यासारख्या विविध संस्थांमध्ये सार्वजनिक आरोग्य पद्धतींची अंमलबजावणी करतात.
12वी सायन्स नंतर काय करावे?
निळा देवमासा (blue whale) माहिती
स्वच्छता निरीक्षक अभ्यासक्रमाची फीस (Sanitary Inspector Course Fees)
स्वच्छता निरीक्षक अभ्यासक्रमाचे शुल्क संस्थानुसार आणि कोर्सच्या अवधीनुसार बदलत असते. एकंदरीतच, स्वच्छता निरीक्षक अभ्यासक्रमाचे शुल्क रु. 10,000 ते रु. 50,000 दरम्यान असू शकते.
शुल्कावर प्रभाव करणारे घटक (Factors Affecting Fees)–
- संस्थेची प्रतिष्ठा (Reputation of Institute)– प्रतिष्ठित संस्थांचे शुल्क सरकारी किंवा खाजगी असलेल्या इतर संस्थांच्या तुलने जास्त असू शकते.
- अभ्यासक्रमाची अवधी (Duration of Course)– एक वर्षाच्या कोर्सचे शुल्क दोन वर्षाच्या कोर्सच्या शुल्कापेक्षा कमी असते.
- अभ्यासक्रमाचा प्रकार (Type of Course)– फक्त theoretical ज्ञान देणारे कोर्स किंवा theoretical ज्ञान आणि practical अनुभव देणारे कोर्स यांच्या शुल्कात फरक असू शकतो.
- स्थान (Location)– मोठ्या शहरांमधील संस्थांचे शुल्क लहान शहरांमधील संस्थांच्या शुल्कापेक्षा जास्त असू शकते.
शुल्काबद्दल माहिती मिळवण्याचे मार्ग (Ways to Get Fee Information)–
- संस्थेची वेबसाइट (Institute Website)– बहुतांश संस्थांच्या वेबसाइटवर त्यांच्या ऑफर केलेल्या अभ्यासक्रमांची माहिती आणि शुल्क तपशील असते.
- संस्थेशी थेट संपर्क (Direct Contact the Institute)– तुम्ही तुमच्या निवडीच्या संस्थेशी संपर्क साधून अभ्यासक्रमाच्या शुल्काबद्दल थेट माहिती मिळवू शकता.
टीप (Note)– कोर्सची निवड करताना शुल्कापेक्षा अभ्यासक्रमाची गुणवत्ता, संस्थेची प्रतिष्ठा आणि तुमच्या गरजेवर अधिक लक्ष द्या.
सॅनिटरी इन्स्पेक्टर कोर्स detail information on government website – https://www.niphtr.mohfw.gov.in/course/view/Q1g4OVJuaXR5SE51K0pXSDNXVGZDZz09