मर्चंट नेव्ही कोर्सेस संपूर्ण माहिती मराठी/Merchant Navy Courses Complete Information Marathi

Image used in this picture – Source: Marinegalaxy.com

मर्चंट नेव्ही (Merchant Navy) –

मर्चंट नेव्ही हे क्षेत्र त्यांना आकर्षित करते ज्यांना सागरी वातावरणात जगभर प्रवास करायचे असते आणि आव्हानात्मक करिअरची इच्छा असते.

जर तुम्हीही असाच विचार करत असाल तर हे तुमच्यासाठी उपयुक्त ठरेल –

मर्चंट नेव्ही म्हणजे काय (What is Merchant Navy)?

मर्चंट नेव्ही हा व्यापारी जहाजांवर चालक आणि वाहतूक व्यवस्थापित करण्याशी संबंधित क्षेत्र आहे.

यात मालवाहू आणि प्रवासी जहाजांचा समावेश असतो.या क्षेत्रात भारतात प्रगती होत आहे आणि त्यामुळे येथे चांगल्या रोजगाराच्या संधी उपलब्ध आहेत.

मर्चंट नेव्ही मध्ये कोणते कोर्सेस उपलब्ध आहेत (What courses are available in Merchant Navy)?

मर्चंट नेव्हीमध्ये दोन मुख्य विभाग आहेत – डेक आणि इंजिन.

तुमच्या आवडी आणि क्षमतांनुसार तुम्ही यापैकी एक विभाग निवडू शकता –

• डेक विभाग – हा विभाग जहाजाच्या नौकानयन आणि चालकावर लक्ष केंद्रित करतो. या विभागात तुम्ही डिप्लोमा इन नॉटिकल सायन्स (डीएनएस) किंवा बीएससी नॉटिकल सायन्सची पदवी घेऊ शकता.
• इंजिन विभाग – हा विभाग जहाजाच्या इंजिन आणि इतर तांत्रिक प्रणालींच्या देखभाल आणि चालकावर लक्ष केंद्रित करतो. या विभागात तुम्ही डिप्लोमा इन मरीन इंजिनिअरिंग (डीएमई) किंवा बीई मरीन इंजिनिअरिंगची पदवी घेऊ शकता.
• केटरिंग विभाग – हा विभाग जहाजावरील राहणारांच्या खानपानाची सोय करतो. शेफ, स्टुअर्ड, इत्यादी या विभागातील मुख्य पदे आहेत.

मर्चंट नेव्ही कोर्स – कालावधी आणि प्रकार (Merchant Navy Course – Duration and Type)

मर्चंट नेव्ही कोर्सचा कालावधी हा कोर्सच्या प्रकारावर आणि आपण कोणत्या विभागात जायचे ते निवडल्यानुसार बदलू शकतो.

सामान्यतः, मर्चंट नेव्ही कोर्सचा कालावधी हा 2 ते 4 वर्षांचा असतो.

खालील माहिती विविध मर्चंट नेव्ही अभ्यासक्रमांच्या कालावधी आणि विषयांचे थोडक्यात वर्णन करते-

बी.टेक मरीन इंजिनिअरिंग–

हा 4 वर्षांचा पदवी कोर्स आहे. यामध्ये जहाजांची डिझाइन, बांधकाम आणि इंजिनशील विषय शिकवले जातात. यामध्ये नौकानिर्मिती (Naval Architecture), जहाजांची संरचना (Ship Structure) आणि अप्लाइड थर्मोडायनामिक्स (Applied Thermodynamics) हे काही प्रमुख विषय आहेत. पदवी पूर्ण केल्यानंतर विद्यार्थ्यांना क्लास फोर एमईओ (Class IV MEO) परीक्षा देण्यापूर्वी समुद्रात सहा महिने काम करणे आवश्यक असते.

डिप्लोमा इन मरीन इंजिनिअरिंग (डीएमई)–

हा 2 वर्षांचा डिप्लोमा कोर्स आहे. 12वी उत्तीर्ण झालेल्या विद्यार्थ्यांसाठी हा कोर्स उपलब्ध आहे.

बी.एससी नॉटिकल सायन्स–

हा 3 वर्षांचा पदवी कोर्स आहे. हा कोर्स जहाजांच्या चालकांसाठी (Deck Officer) असतो.

डिप्लोमा इन नॉटिकल सायन्स (डीएनएस)–

हा डिप्लोमा कोर्स 18 ते 24 महिन्यांचा असतो. हा देखील जहाजांच्या चालकांसाठी (Deck Officer) असतो.

इलेक्ट्रो-टेक्निकल ऑफिसर (ईटीओ) कोर्स–

हा पदवीधर किंवा डिप्लोमाधारक विद्यार्थ्यांसाठीचा 4 महिन्यांचा प्री-सी प्रशिक्षण कोर्स आहे.

ग्रॅज्युएट मरीन इंजिनिअरिंग (जीएमई) कोर्स–

हा मॅकेनिकल इंजिनिअरिंग किंवा नौकानिर्मिती (Naval Architecture) पदवी असलेल्या पदवीधरांसाठीचा 1 वर्षांचा प्री-सी प्रशिक्षण कोर्स आहे.

पोस्ट ग्रॅज्युएट डिप्लोमा इन मरीन इंजिनिअरिंग (पीजीडीएमई)–

हा मुंबई आणि कोची येथील भारतीय मरीटाइम युनिव्हर्सिटी (आयएमयू) द्वारा ऑफर केला जाणारा 1 वर्षांचा प्री-सी प्रशिक्षण कोर्स आहे.

मर्चंट नेव्ही कोर्स आफ्टर 10वी–

हा 4 महिन्यांचा कोर्स आहे. यामध्ये जहाजांना नियमावलींचे पालन करण्याची आणि आदेशांचे सुरक्षितपणे पालन करण्याची पद्धत शिकवली जाते. हा कोर्स 10वी उत्तीर्ण झालेल्या विद्यार्थ्यांसाठी आहे.

टीप– ही माहिती सर्वसाधारण स्वरूपाची आहे. कोर्सचा कालावधी आणि उपलब्धता संस्थेनुसार बदलू शकते.

मर्चंट नेव्ही साठी पात्रता आणि प्रवेश प्रक्रिया (Eligibility and Admission Procedure for Merchant Navy) –

मर्चंट नेव्ही साठी पात्रता (Eligibility for Merchant Navy)-

• शैक्षणिक –
  • डेक विभागासाठी – 12वी (विज्ञान शाखा) गणित आणि भौतिकशास्त्रांसह उत्तीर्ण.
  • इंजिन विभागासाठी – 12वी (विज्ञान शाखा) गणित, भौतिकशास्त्र आणि रसायनशास्त्रांसह उत्तीर्ण.
  • काही संस्थांमध्ये 12वी नंतर डिप्लोमा (पॉलिटेक्निक) मध्ये यशस्वी होणाऱ्या विद्यार्थ्यांनाही प्रवेश दिला जातो.
  • PCM सरासरी-कमीत 60% आणि 10वी / 12वी परीक्षेत इंग्रजी विषयात किमान 50% गुणांसह.

• मर्चंट नेव्ही साठी वय –
  • 17 ते 25 वर्षे (पुरुष)
  • 17 ते 22 वर्षे (महिला)

• शारीरिक आणि वैद्यकीय –

• चांगली दृष्टी आणि रंग दृष्टी
• चांगली शारीरिक आणि मानसिक तंदुरुस्ती
• निर्धारित वैद्यकीय मानकांमध्ये बसणे

मर्चंट नेव्ही साठी प्रवेश प्रक्रिया (Admission Procedure for Merchant Navy) –

1. प्रवेश परीक्षा–
   • प्रवेशासाठी उमेदवारांना IMU CET (Indian Maritime University Common Entrance Test) परीक्षा उत्तीर्ण होणे आवश्यक आहे.
   • परीक्षा दरवर्षी आयोजित केली जाते आणि त्यात गणित, भौतिकशास्त्र, इंग्रजी आणि सामान्य ज्ञान यांचा समावेश आहे.
2. मेडिकल टेस्ट–
   • उमेदवारांना IMU द्वारे आयोजित वैद्यकीय तपासणीत उत्तीर्ण होणे आवश्यक आहे.
3. इंटरव्ह्यू–
   • पात्र उमेदवारांना IMU द्वारे आयोजित केलेल्या मुलाखतीसाठी बोलावले जाते.

महत्वाच्या गोष्टी–

• मर्चंट नेव्हीमध्ये विविध पदांसाठी प्रवेश प्रक्रिया भिन्न असू शकते.
• अधिक माहितीसाठी IMU च्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या: https://www.imu.edu.in/.
• मर्चंट नेव्हीमध्ये करिअर करण्यासाठी चांगल्या शैक्षणिक आणि वैद्यकीय पात्रतेसह, शिस्त आणि नेतृत्वगुण आवश्यक आहे.

टीप–

• ही माहिती सामान्य माहितीसाठी आहे. प्रवेशासाठी अधिकृत मार्गदर्शक तत्त्वे आणि अटी IMU च्या अधिकृत वेबसाइटवर उपलब्ध आहेत.

• संस्था निवड –
  • IMU CET उत्तीर्ण झाल्यानंतर तुम्ही तुमच्या पसंतीनुसार संस्था निवडू शकता.
• प्रवेश अर्ज –
  • निवडलेल्या संस्थेमध्ये प्रवेश अर्ज भरा.
  • आवश्यक कागदपत्रे जमा करा.
• प्रवेश निश्चिती –
  • संस्थेमध्ये मेरिट यादीद्वारे प्रवेश निश्चिती.

IMU CET प्रवेश प्रक्रियेसाठी (Entrance Exam) अँप्लिकेशन करण्यासाठी या Indian Maritime University (IMU) च्या या पेज वर भेट द्या .

मर्चंट नेव्ही डेक विभाग (Merchant Navy Deck Department) –

डिप्लोमा इन नॉटिकल सायन्स (DNS) – 

10+2/समकक्ष (PCM सरासरी-कमीत 60%) 10वी / 12वी परीक्षेत इंग्रजी विषयात किमान 50% गुणांसह.

किंवा B.Sc. भौतिकशास्त्र, गणित, रसायनशास्त्र किंवा इलेक्ट्रॉनिक्समध्ये भौतिकशास्त्रासह एका वर्षात स्वतंत्र विषय म्हणून, अंतिम वर्षात किमान 55% गुणांच्या सरासरीसह.

किंवा IIT पासून किंवा AICTE द्वारे मान्यताप्राप्त महाविद्यालयातून B.E./B.Tech पदवी अंतिम वर्षात किमान 50% गुणांच्या सरासरीसह.

टीप– उमेदवाराला 10वी / 12वी / पदवी परीक्षेत इंग्रजी विषयात किमान 50% गुण असणे आवश्यक आहे.

बॅचलर ऑफ नॉटिकल सायन्स (B.Sc. Nautical Science) – 

(i) 10+2/समकक्ष (PCM सरासरी-कमीत 60% आणि 10वी / 12वी परीक्षेत इंग्रजी विषयात किमान 50% गुण)

ग्रेड ऑफ मास्टर (GMD) – हा पदवी अभ्यासक्रम B.Sc. Nautical Science उत्तीर्ण झाल्यानंतर करता येतो. या अभ्यासक्रमानंतर तुम्ही मुख्य अधिकारी (Chief Officer) म्हणून काम करू शकता.

मर्चंट नेव्ही इंजिन विभाग (Merchant Navy Engine Department) –

डिप्लोमा इन मरीन इंजिनिअरिंग (DME) – 

डिप्लोमा इन मरीन इंजिनियरिंग पात्रता निकष

डिप्लोमा इन मरीन इंजिनियरिंगसाठी पात्रता निकष विविध संस्थांनुसार थोडीफार बदलू शकतात. तरीसुद्धा, सामान्य पात्रता निकष खालीलप्रमाणे आहेत-

• शैक्षणिक–
  • विज्ञान शाखेतून 10+2 उत्तीर्ण (इंग्रजी, भौतिकशास्त्र आणि गणित या विषयांसह)
  • किमान 50% गुण (काही संस्थांसाठी 60% गुण आवश्यक असू शकतात)

बॅचलर ऑफ टेक्नॉलॉजी (B.Tech. Marine Engineering) – 

10+2/समकक्ष (PCM सरासरी-कमीत 60% आणि 10वी / 12वी परीक्षेत इंग्रजी विषयात किमान 50% गुण)

ग्रेड ऑफ मरीन इंजिनिअर (GME) – हा पदवी अभ्यासक्रम B.Tech. Marine Engineering उत्तीर्ण झाल्यानंतर करता येतो. या अभ्यासक्रमानंतर तुम्ही मुख्य अभियंता (Chief Engineer) म्हणून काम करू शकता.

महत्वाचे मुद्दे–

• काही संस्थांमध्ये प्रवेश परीक्षेचा समावेश असतो.
• काही संस्था थेट प्रवेश देखील देतात (पण 12वी मध्ये PCM विषयांसह किमान 50-60%)
• काही संस्थांमध्ये शारीरिक आणि मानसिक चाचणी (Psychometric Test) देखील घेतली जाते.
• अंतिम निवड मेरिट आणि मुलाखतीवर अवलंबून असते.

अधिक माहितीसाठी–

• आपल्या आवडीनुसार संस्थांच्या अधिकृत वेबसाइट्सवर भेट द्या.
• थेट संपर्क साधून माहिती मिळवा.

टीप–

वरील माहिती सर्वसामान्य स्वरूपाची आहे. निश्चित पात्रता निकषांसाठी आपल्या आवडीनुसार संस्थेशी संपर्क साधणे आवश्यक आहे.

मर्चंट नेव्ही अभ्यासक्रम कुठे करता येतो (Where can merchant navy courses be done)?

• डिप्लोमा इन नॉटिकल सायन्स (DNS) आणि डिप्लोमा इन मरीन इंजिनिअरिंग (DME) हे अभ्यासक्रम शासकीय आणि खाजगी संस्थांकडून चालवल्या जाणाऱ्या डायरेक्टर जनरल ऑफ शिपिंग (DGS) मान्यता प्राप्त नौकानयन प्रशिक्षण संस्थांमध्ये करता येतात.
• B.Sc. Nautical Science आणि B.Tech. Marine Engineering हे पदवी अभ्यासक्रम शासकीय आणि खाजगी इंजिनियरिंग महाविद्यालयांमध्ये करता येतात.
• GMD आणि GME ही पदवी अभ्यासक्रम प्रामुख्याने भारतीय नौकानयन प्रशिक्षण संस्था ( प्रशिक्षणार्थी अधिकारी प्रशिक्षण संस्था – TOTA) मध्ये करता येतात.

मर्चंट नेव्ही कोठे शिकायचे (Where to learn Merchant Navy)?

भारतात अनेक सरकारी आणि खासगी संस्थांमध्ये मर्चंट नेव्ही कोर्स उपलब्ध आहेत. काही लोकप्रिय संस्था आहेत –

डायरेक्टरेट जनरल ऑफ शिपिंग (डीजी शिपिंग) संचालित ट्रेनिंग शिप्स (टीएस) (Training Ships (TS) operated by Directorate General of Shipping (DG Shipping))

इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ मरीटाइम स्टडीज (आय आय एम एस) (Indian Institute of Maritime Studies) (IIMS)

अंकलेश्वर येथील ललजी पाई लक्ष्मीबाई मरीटाइम अकॅडमी (Lalji Pai Laxmibai Maritime Academy at Ankleshwar)

नेहरू इन्स्टिट्यूट ऑफ मरीटाइम स्टडीज (एन आय एम एस) (Nehru Institute of Maritime Studies )(NIMS)

कोर्स पूर्ण केल्यानंतर जहाजांवर इंटर्नशिप करावी लागते.

महत्वाचे मुद्दे (Important points)-

• पात्रता आणि प्रवेश प्रक्रियेबाबत अधिक माहितीसाठी अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या .
• वेळेवर अर्ज करा आणि आवश्यक कागदपत्रे जमा करा.
• प्रवेश परीक्षेसाठी चांगली तयारी करा.
• शारीरिक आणि मानसिक तंदुरुस्ती राखून ठेवा.

---

12 वी नंतर काय करावे ? संपूर्ण माहिती मराठी/What to do after 12th? Complete information In Marathi

---

मर्चंट नेव्ही कोर्स खर्च आणि आर्थिक सुरक्षा (Merchant Navy Courses Cost and Financial Security) –

मर्चंट नेव्ही कोर्स खर्च संस्था आणि कोर्स प्रकारानुसार बदलतो.

सरकारी संस्थांचे कोर्स खर्च खासगी संस्थांच्या तुलनेने कमी असतात.

तरीही, गुणवत्तापूर्ण शिक्षण आणि प्रशिक्षण मिळवण्यासाठी आर्थिक नियोजन आवश्यक आहे.

अनेक संस्थांमध्ये शिष्यवृत्ती आणि कर्ज योजना उपलब्ध आहेत.

मर्चंट नेव्ही नोकरी संधी आणि पगार (Merchant Navy Job Opportunities and Salary) –

मर्चंट नेव्हीमध्ये पदवी आणि अनुभवानुसार करिअरच्या विविध टप्प्यांवर चांगल्या रोजगाराच्या संधी उपलब्ध आहेत.

सुरुवातीच्या टप्प्यात पगार जास्त नसले तरी, अनुभव वाढताना आणि पदोन्नती मिळताना पगार आणि फायद्यात मोठी वाढ होते.

जहाजावरील नोकरीमुळे करमुक्त उत्पन्न आणि आकर्षक भत्ते देखील मिळतात.

मर्चंट नेव्ही मध्ये महिलांच्या संधी (Opportunities for Women in Merchant Navy) –

पूर्वी मर्चंट नेव्हीमध्ये महिलांचे प्रतिनिधित्व कमी होते.

पण आता परिस्थिती बदलत आहे.

अनेक संस्था महिलांनाही प्रशिक्षण देऊन नोकरी देतात.

त्यामुळे, महिलांनाही या क्षेत्रात यशस्वी होण्याची संधी आहे.

मर्चंट नेव्ही साठी आवश्यक कौशल्ये (Essential Skills for Merchant Navy) –

मर्चंट नेव्हीमध्ये यशस्वी होण्यासाठी फक्त शैक्षणिक गुणवत्ता नाही तर काही वैयक्तिक कौशल्ये देखील महत्त्वाची आहेत. त्यामध्ये समाविष्ट आहेत –

• चांगले संवाद कौशल्य
• समस्या सोडवण्याची क्षमता
• नेतृत्व गुण
• वेळ व्यवस्थापन आणि स्वयंशिस्त
• संघात्मक कार्य करण्याची क्षमता
• शारीरिक आणि मानसिक तंदुरुस्ती

मर्चंट नेव्ही साठी करिअरची संधी (Career Opportunities for Merchant Navy) –

• मर्चंट नेव्हीमध्ये वेगवेगळ्या पदांवर काम करण्याची संधी उपलब्ध आहेत. काही पदांमध्ये समाविष्ट आहेत –
  • कॅप्टन
  • मुख्य अभियंता
  • नेव्हिगेटर
  • इलेक्ट्रिकल ऑफिसर
  • कॅटरिंग ऑफिसर
• या क्षेत्रात चांगला पगार आणि फायदे मिळतात.

मर्चंट नेव्हीमध्ये करिअर करण्याचे फायदे (Advantages of Career in Merchant Navy)-

• आव्हानात्मक आणि रोमांचक – मर्चंट नेव्हीमध्ये जगभर प्रवास करण्याची आणि नवीन ठिकाणे पाहण्याची संधी आहे. त्याचबरोबर, जहाज चालवणे आणि तांत्रिक प्रणालींची देखभाल ही आव्हानात्मक आणि रोमांचक आहे.
• चांगला पगार आणि फायदे – मर्चंट नेव्हीमध्ये चांगला पगार आणि फायदे मिळतात. अनुभव आणि पदवी वाढवल्यानुसार पगार वाढत जातो.
• दीर्घकालीन करिअरची शक्यता – मर्चंट नेव्हीमध्ये दीर्घकालीन करिअरची शक्यता आहे. योग्य कौशल्य आणि परिश्रम केल्यास तुम्ही उच्च पदांवर पोहोचू शकता.
• जागतिक स्तरावर ओळख आणि मान्यता – मर्चंट नेव्हीमध्ये मिळालेली पदवी आणि प्रमाणपत्रे जगभरात मान्यताप्राप्त आहेत. त्यामुळे, तुम्हाला जगभरात नोकरी मिळण्याची संधी आहे.

मर्चंट नेव्हीमध्ये करिअर करण्याआधी विचारात घेण्यासारख्या गोष्टी (Things to Consider Before Career in Merchant Navy) –

• दीर्घ काळ जहाजांवर राहण्याची तयारी असावी लागते – मर्चंट नेव्हीमध्ये तुम्हाला कुटुंब आणि मित्रांपासून लांब राहण्याची तयारी असावी लागते.
• कठीण आणि आव्हानात्मक काम – जहाज चालवणे आणि देखभाल करणे हे कठीण आणि आव्हानात्मक काम आहे. त्यामुळे, तुम्ही शारीरिक आणि मानसिकदृष्ट्या तंदुरुस्त असणे आवश्यक आहे.
• अनुशासन आणि शिस्तबद्ध जीवनशैली – मर्चंट नेव्हीमध्ये अनुशासन आणि शिस्तबद्ध जीवनशैली महत्त्वाची आहे.
• पात्रता आणि कठोर परिश्रम आवश्यक – मर्चंट नेव्हीमध्ये यशस्वी होण्यासाठी पात्रता आणि कठोर परिश्रम आवश्यक आहे.

अधिक माहितीसाठी खालील संसाधनांचा वापर करा (Use the resources below for more information)

• डायरेक्टरेट जनरल ऑफ शिपिंग (डीजी शिपिंग) – https://www.dgshipping.gov.in/
• इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ मरीटाइम स्टडीज (आय आय एम एस) – https://imu.edu.in/imuadmissions/

निष्कर्ष (Conclusion) –

मर्चंट नेव्ही हा साहसी आणि रोमांचक करिअरचा पर्याय आहे.

जर तुम्हाला प्रवास करायला आवडत असेल, आव्हानांना सामोरे जायला आवडत असेल आणि चांगला पगार मिळवण्याची इच्छा असेल तर मर्चंट नेव्ही तुमच्यासाठी चांगला पर्याय ठरू शकतो.

मात्र, या क्षेत्रात करिअर करण्याआधी सर्व गोष्टी विचारात घेणे आवश्यक आहे.

भारतीय नौदल आणि मर्चंट नेव्ही – फरक आणि कोणते चांगले (Indian Navy and Merchant Navy – Difference and Which is Better)?

तुम्ही नौदल क्षेत्रात करिअर करण्याचा विचार करत असाल तर भारतीय नौदल आणि मर्चंट नेव्ही हे तुमच्यासमोर असलेले पर्याय असू शकतात.

पण हे दोन्ही क्षेत्र खूप वेगळे आहेत.

त्यांच्यातील फरक समजून घेऊन तुमच्यासाठी कोणते चांगले ते ठरवणे आवश्यक आहे.

चला तर पाहूया त्यांच्यातील महत्त्वाचे मुद्दे –

उद्देश –

भारतीय नौदल – राष्ट्रीय सुरक्षा आणि संरक्षण हे मुख्य उद्देश आहेत. जलसीमा संरक्षण, युद्धाच्या परिस्थितीत लढाई, समुद्री चोरी रोखणे इत्यादी कार्यांची जबाबदारी भारतीय नौदलवर असते.

मर्चंट नेव्ही – मालवाहतू आणि प्रवासी वाहतूवर लक्ष केंद्रीत करते. जहाजांद्वारे खाद्यपदार्थ, औद्योगिक वस्तू, इंधन इत्यादी सामान जगभर वाहतूक केली जाते. प्रवासी जहाजांवर प्रवासी वाहतूक केली जाते.

कामकाज आणि जीवनशैली –

भारतीय नौदल – कडक कामकाजांची शिस्त असते.

कधी जहाजांवर, कधी किनारी ठिकाणांवर काम करावे लागते.

राष्ट्रसेवा हा या क्षेत्राचा मुख्य भाग असल्यामुळे कठोर परिश्रम आणि देशभक्ती आवश्यक असते.

कुटुंबापासून दूर राहण्याची तयारी असावी लागते.

मर्चंट नेव्ही – लांब काळ जहाजांवर राहून काम करावे लागते.

कामाच्या वेळा बदलत्या राहतात.

विविध देशांना प्रवास करण्याची संधी मिळते, पण कुटुंबापासून वेगळे राहण्याची तयारी असावी लागते.

पगार आणि भत्ते –

भारतीय नौदल – सैनिकांना सरकारी वेतनश्रेणीनुसार पगार आणि भत्ते मिळतात.

ते पदोन्नती आणि सेवेनुसार वाढत जातात.

याशिवाय, अतिरिक्त भत्ते आणि सेवानिवृत्ती योजनांचा लाभही मिळतो.

मर्चंट नेव्ही – पगार आणि भत्ते कंपनी, अनुभव आणि पदानुसार बदलत असतात.

तसाच काम करण्याचा वेळ आणि जहाजांचे प्रकार यांचाही पगारावर फरक पडतो.

प्रवासी जहाजांवर काम करणाऱ्यांना मालवाहू जहाजांवर काम करणाऱ्यांच्या तुलनेत जास्त पगार मिळू शकतो.

प्रवेश प्रक्रिया –

भारतीय नौदल – राष्ट्रीय संरक्षण अकादमी (NDA), भारतीय नौदल अकादमी (INA) इत्यादी संस्थांमधून प्रशिक्षण घ्यावे लागते. यासाठी प्रवेश परीक्षा, वैद्यकीय चाचणी आणि कठीण शारीरिक चाचणी उत्तीर्ण करणे आवश्यक असते.

मर्चंट नेव्ही – 12वी उत्तीर्ण झालेल्या विद्यार्थ्यांना प्रवेश परीक्षा द्यावी लागते. काही संस्थांमध्ये वैद्यकीय चाचणी आणि मुलाखत देखील असते.

कोणते चांगले?

“कोणते चांगले” हा प्रश्न व्यक्तीच्या स्वभावावर आणि प्राधान्यांवर अवलंबून असतो.

तुम्हाला राष्ट्रसेवा करायची इच्छा असेल, कडक शिस्त आणि आव्हानात्मक परिस्थितीत काम करायला आवडत असेल तर भारतीय नौदल तुमच्यासाठी चांगला पर्याय ठरू शकतो.

तुम्हाला जगभर प्रवास करायची इच्छा असेल, स्वतंत्रपणे काम करण्याची आवड असेल आणि वेगवेगळ्या संस्कृतींचा अनुभव घ्यायचा असेल तर मर्चंट नेव्ही तुमच्यासाठी चांगला पर्याय ठरू शकतो.

दोन्ही क्षेत्रांमध्ये यशस्वी होण्यासाठी वेगवेगळ्या कौशल्यांची आवश्यकता आहे.

• भारतीय नौदल – शारीरिक तंदुरुस्ती, नेतृत्व, शिस्त, देशभक्ती, तांत्रिक ज्ञान
• मर्चंट नेव्ही – संवाद कौशल्य, समस्या सोडवण्याची क्षमता, वेळ व्यवस्थापन, संघात्मक कार्य, सागरी ज्ञान

तुम्ही तुमच्या आवडीनिवडी, क्षमता आणि करिअरच्या उद्दिष्टांवर विचार करून योग्य निर्णय घेणे आवश्यक आहे.

तसेच, तुम्ही दोन्ही क्षेत्रांमध्ये करिअर करणाऱ्या लोकांशी बोलून त्यांच्या अनुभवांबद्दल माहिती घेऊ शकता.

तुम्हाला तुमच्या करिअर साठी शुभेच्छा!

कृपया लक्ष द्या (Please Note)

विशिष्ट संस्था आणि अभ्यासक्रमानुसार पात्रता निकष आणि कार्यक्रमाचे तपशील थोडेसे बदलू शकतात. सर्वात अचूक माहितीसाठी नेहमी तुम्हाला स्वारस्य असलेल्या संस्थेच्या अधिकृत वेबसाइटचा संदर्भ घ्या.